Jen praa budhana preĝ-ĉanto, la plej populara el tiuj dediĉitaj al Arja Tara, originale verkita en la sanskrita. Ĝi tiom antikvas ke oni atribuas ĝin al la historia Budho Ŝakjamunio mem. Tiom plena de simbola signifo ĝi estas, ke en tibetaj monaĥejoj ĉirkaŭ la mondo, ĉiu ĉantas ĝuste tiun ĉi laŭdkanton omaĝe al Arja Tara almenaŭ kelkajn fojojn ĉiutage.
Bedaŭrinde, tiu ĉi traduko venas al Esperanto ne rekte, sed pere de tri anglalingvaj versioj, kiuj mem tradukiĝis el la sanskrita kaj tibeta lingvoj. Inter tiuj tri, la ĉefe uzita estas tiu trovita en pamfleto Praktiko-Manlibro de la Fondaĵo Atisha’ verkita de tibeta monaĥo Lama Lobsang Jeshi Rinpoĉe kune kun Martin Ŭilson [Willson]. La aliaj du, uzitaj en kaŭzo de konfuziĝo (mia propra) pri nuanco ktp, troviĝas en Laŭde pri Tara verkita de Martin Ŭilson, kaj en La Kulto de Tara verkita de Stefan Bejer [Stephan Beyer].
Mi devis enkonduki kelkajn sanskritajn radikojn. Tiuj temas pri loknomoj kaj hindaj mitaj estuloj kiuj simple ne trovas taŭgan anstataŭon en eŭropaj mitoj. Estis same en la anglalingvaj versioj. Kelkajn tiujn radikojn mi indikis per klinaj literoj. La aliaj estas propraj nomoj de sanktuloj, lokoj ktp. Tiuj ĉi indikiĝas nur per majuskla komenclitero.
Ambaŭ la sanskrita kaj tibeta versioj havas ok-piedan metron, ne sufiĉe por ĝui sintaksohavajn frazojn en Esperanto. Mi do decidis plilongigi ĝin. Plue, por ke ĝi restu ĉantebla, mi ne volis traduki ĝin nur vorton post vorto. Mi do ludis iomete pri la longeco de adverbaj kaj adjektivaj frazeroj, pri la vortordo, ktp. Sed restu trankvila pri la baza signifo, mi strebe provis fari ĉion nur minimume, kaj ja tre zorge!
Arja Tara ludas tri rolojn. Ŝi estas Bodhisatvo pro tio, ke ŝi prenis la Bodhisatvan ĵuron...ke Ŝi strebe laboru helpi estulojn eskapi suferadon, metante ilin ĉiam antaŭ ol Si mem. Ŝi estas Diino pro tio, ke post epokoj da ekzercado je la mensaj sciencoj Ŝi akiris sufiĉe da supernatura povo por efektivigi Sian ĵuron. Kaj Ŝi estas Budho pro tio, ke Ŝi sukcesis je la fina venko...la forigo de ĉiuj Siaj mankoj kaj la kultivado de ĉiu bono.
Bodhisatvoj ofte havas apartan rolon, kroman ĵuron. Tiu de Arja Tara estas ke Ŝi ĉiam montras Sin ine. Iam, Tara estis ordinara virino. Ŝi laboris strebe je religiaj devoj kaj akiris multe da merito. Tiam oni instruis Ŝin, ke Ŝi preĝu renaskiĝi kiel viro por havi malpli da obstakloj. Tara rifuzis, dirante ke tio estas tro facila vojo. Ŝi tuj ĵuris, ke Ŝi ĉiam restu ino. Tio estis antaŭ multaj epokoj, en alia mondo. Intertempe, Ŝi konkeris ĉiun obstaklon kaj eventuale fariĝis Budhino.
La Budhoj ekzistas kiel pura menso, tute preter nura formo. Sed ili povas projekti formojn por helpi kaj instrui estulojn. La plej oftaj formoj de Arja Tara nombras dudek unu. Ili varias laŭ aspekto kaj koloro, sed la plej ofta estas kiel bela verda juna virino kun longaj nigraj haroj kaj tenante lotuson en la maldekstra mano. Krome, Ŝi sidas en iom nekutima simbola pozo, kun unu gambo etendita por montri Sin ĉiam preta eniri la mondon por helpi suferantojn. Preĝantoj imagas Ŝian bildon tiel dum ili ĉantas. Tiu imagobildo helpas ilin senti Ŝian proksimecon.
La sanskrita estas simboloplena filozofa lingvo, ne uzata por ĉiutagaj aferoj. Tial, oni devas scii ke sanskritaj ĉantoj ordinare havas tri nivelojn de signifo. La strike laŭvorta signifo, nomata la ‘ekstera’ signifo, plej subas. Kompreni ĉanton nur je tiu nivelo sen enketi pri la ‘interna’ kaj ‘sekreta’sekreta signifoj neniu lerta budhano faras. Laŭ la aliaj du, ĉiu elemento de la kanto estas simbolo por pli kaj pli subtila instruo. La sekreta estas tiom fajna, ke provi ekspliki ĝin al homoj ne pretaj tion ricevi estus vane...same kiel instrui kolegian kurson en gimnazio. Bedaŭrinde, nek spaco nek mia propra lerteco sufiĉas por profunde aŭ detale esplori tion tie ĉi, do mi ne provos. Pardonu.
La meriton de la traduka laboro mi dediĉas al perfekta Budhiĝo por la bonfarto de ĉiuj estuloj.
|
Aŭm! Riverence adorsternas mi min mem al Nobla Tara. |
|---|---|
1 |
Mi min sternas antaŭ Tara, Ŝi la tuja kaj sentima, |
2 |
Riverence mi min sternas al Ŝi kies belvizaĝo |
3 |
Adorsternon al Ŝi kies manoj tenas lotusflorojn, |
4 |
Adorsternon al Ŝi kiu kape kronas ĉiujn Budhojn, |
5 |
Adorsternon al Budhino Tuttare kaj Hum diranta, |
6 |
Adorsternon al Ŝi kiu ricevadas la oferojn |
7 |
Adorsternon al Ŝi kiu diras la Hrad kaj Phat sonojn, |
8 |
Riverence mi min sternas antaŭ Ture kiu venkas |
9 |
Riverencan adorsternon al Ŝi bele ornamita |
10 |
Riverencan adorsternon al Ŝi brila pro ĝojego, |
11 |
Adorsternon al Ŝi kiu havas la elvokan povon |
12 |
Adorsternas mi min antaŭ Ŝi kronita de lunarĥo, |
13 |
Adorsternas mi min antaŭ Ŝi sidanta en flamcirklo |
14 |
Adorsternas mi min al Ŝi kiu tondre piedfrapas |
15 |
Adorsternon al la virta kaj beata paculino, |
16 |
Adorsternon al Ŝi kies adorantoj estas ĝojaj, |
17 |
Adorsternon antaŭ Ture, kiu paŝas martelade, |
18 |
Adorsternon al Ŝi kiu tenas en la propra mano |
19 |
Riverence adorsternas mi min mem al Nobla Tara, |
20 |
Riverencan adorsternon al Ŝi kies du okuloj |
21 |
Riverencan adorsternon al Ŝi kies tri naturoj |
Note: |
Tie ĉi oni kutime ĉesas ĉanti. La finaj versoj nur temas |
1 |
Tiu ĉi omaĝa kanto kune kun la semaj mantroj |
2 |
kaj kutimas ĝin memori ĉe la fino de la tago |
3 |
Certas ja ke oni ĝuos tre rapidajn konsekriĝon |
4 |
Eĉ veneno kiu estas plej fortega kaj timinda |
5 |
Ĝi ĉesigas la dolorojn de estuloj suferantaj |
6 |
Oni kiu volas havi novinfanon, tion gajnos. |
La Laŭdo en Dudek Unu Omaĝoj, el la Tantro instruanta ĉiujn ritojn de Tara kompletiĝis.
Arja’ Arja’ Honoriga titolo, signifanta Nobla.
sanskrit/o La antikva, sankta lingvo de Norda Hindujo.
monaĥ/o Ano de religia ordeno, submetita al specialaj reguoj.
The Atisha Foundation Practice Manual, Lama Lobsang Yeshi Rinpoche and Martin Willson, The Atisha Foundation Press, (ne mendebla)
In Praise of Tara, Martin Willson, Wisdom Publications, ISBN 0-86171-033-9
The Cult of Tara, Stephan Beyer, Univ. of California Press, ISBN 0-520-03635-2
La listo de eblaj obstakloj al meditada kariero estas ege longa. En tio, la virinoj havas iomete pli ol viroj, parte pro plusaj problemoj rilate al la korpo (tiam la kuracaj sciencoj ege primitivis) sed plej grave, pro socia subpremado.
Ador-stern/i (tr) Montri sian adoron al io sankta per sterni sian korpon laŭlonge sur la grundo kun la vizaĝo frotanta la teron.
Avalokiteŝvaro Nomo de budhana sanktulo, la Bodhisatvo de Kompato.
Malpleno Kun majusklo, la pleja esenco de ĉio, pri kiu ĉiu ebla priskribo mankas.
Du specoj de teruraj estuloj el hinda mito, loĝantaj en alia dimensio, sed kapablaj montri sin tie ĉi.
Laŭ la ekstera interpreto: leonoj, elefantoj, fajro, serpentoj, ŝtelistoj, kaptiĝo, ŝippereo, kaj diabloj. Simbole tiuj signifas la spiritajn danĝerojn de fiero, iluziiĝo, kolero, envio, eraraj komprenoj, avareco, alligiĝo kaj dubemo.
Mudr/o Simbola pozo de la korpo, aŭ de parto de la korpo, signifanta la rolon ludata de pozanto.
Mantr/o Formulo, tirita el sankta libro, kaj ripetata dum la mensa koncentriĝo (ekzemple: Aŭm Tare Tuttare Ture Svaha! t. e. Omaĝo Liberigantino Savistino Sukceso-donantino Est’! )
Tantr/o Sankta teksto de la norda budhismo, en kiuj la sekretaj instruoj troviĝas.
